در استرینگ کست ما از زمین، فضا و انسان داستان میگیم! هر قسمت داستانی واقعی درباره اتفاقی علمی است که جهان ما رو به نحوی تغییر داده و باعث کشف دروازههای جدید بر...
۶ فصل، ۱۲۰ قسمت، یک نظریه همه چیز
حامیان:
ایرانیکارت (اینستاگرام)
ویپاد، ترابانک پاسارگاد (اینستاگرام)
منبع: کتاب معادله خدا
نظریه ریسمان: یک تئوری همه چیز
درک انسان از جهان در طول زمان بهطور چشمگیری تکامل یافته است، که ناشی از کنجکاوی و تمایل به فهم دنیای اطراف بوده است. تمدنهای اولیه، مانند یونانیان باستان، تلاش کردند تا جهان را از طریق فلسفه و مشاهده توضیح دهند. آنها باور داشتند که جهان از چهار عنصر اساسی تشکیل شده است: زمین، هوا، آب و آتش. اما توضیحات آنها اغلب فاقد پایهی تجربی قوی بود.
فیزیک کلاسیک
این وضعیت با وقوع انقلاب علمی و ظهور متفکرانی چون آیزاک نیوتون تغییر کرد. نیوتون با ترکیب مشاهده و تحلیل ریاضی دقیق، قوانین حرکت و گرانش را فرمولبندی کرد که بهطور دقیق رفتار اجسام روی زمین و در آسمان را توضیح میداد. کار او تفکر علمی را متحول کرد و زمینهساز پیشرفتهای بعدی شد.
یکی از این پیشرفتها در قرنهای بعد با نظریهی الکترومغناطیس جیمز کلرک ماکسول رقم خورد. معادلات ماکسول نیروهای ظاهراً جداگانهی الکتریسیته و مغناطیس را بهعنوان جنبههای مختلف یک پدیدهی واحد معرفی کرد. این کشف، نهتنها درک ما از جهان را پیش برد، بلکه راه را برای شگفتیهای فناورانهای مانند روشنایی الکتریکی و ارتباطات رادیویی هموار ساخت.
فیزیک مدرن
آلبرت اینشتین در اوایل قرن بیستم با نظریههای نسبیت خاص و عام، درک ما از کیهان را بیشتر دگرگون کرد. نسبیت خاص نشان داد که زمان و فضا مطلق نیستند و به چارچوب مرجع ناظر وابستهاند. نسبیت عام نیز مفهوم گرانش را بهعنوان انحنای فضازمان توضیح داد. ایدههای اینشتین بسیاری از باورهای پیشین دربارهی ماهیت واقعیت را به چالش کشید و افقهای جدیدی برای پژوهشهای علمی گشود.
در همین زمان، انقلابی دیگر در دنیای بسیار کوچک در حال وقوع بود: مکانیک کوانتوم. فیزیکدانان پیشگامی مانند ماکس پلانک و نیلز بور دریافتند که انرژی بهصورت بستههای گسسته به نام کوانتوم وجود دارد. این کشف، درک جدیدی از رفتار ماده و انرژی در سطح اتمی و زیراتمی بهوجود آورد.
مکانیک کوانتوم همچنین منجر به بحثهای فلسفی عمیقی دربارهی ماهیت واقعیت شد. تفسیر کپنهاگ، که توسط بور و ورنر هایزنبرگ پشتیبانی میشد، استدلال میکرد که ذرات کوانتومی تا زمانی که اندازهگیری نشوند، ویژگیهای مشخصی ندارند. این تفسیر، مفهوم دوگانگی موج-ذره را معرفی کرد که نشان میداد موجودات کوانتومی میتوانند همزمان رفتاری شبیه به موج و ذره از خود نشان دهند.
اینشتین با ماهیت احتمالاتی مکانیک کوانتوم مخالفت کرد و جملهی معروف “خدا تاس نمیاندازد” را بیان کرد. با وجود تردیدهای او، مکانیک کوانتوم به نظریهای بسیار موفق تبدیل شد و پیشبینیهای دقیقی دربارهی طیف گستردهای از پدیدهها ارائه داد.
نظریه ریسمان
جستوجوی نظریهای که نظریههای ناسازگار نسبیت عام و مکانیک کوانتوم را متحد کند، منجر به توسعهی نظریهی ریسمان شد. این نظریه بیان میکند که واحدهای بنیادی جهان، ذرات نقطهای نیستند، بلکه رشتههای بسیار کوچکی هستند که در حال ارتعاشاند. ارتعاشات مختلف این رشتهها به ذرات و نیروهای مختلفی که در طبیعت مشاهده میکنیم، شکل میدهند.
یکی از جنبههای جالب نظریهی ریسمان این است که وجود ابعاد فضایی اضافی را فرض میکند، فراتر از سه بعدی که ما تجربه میکنیم. این ابعاد اضافی در مقیاسهای بسیار کوچک پیچیده شدهاند و به همین دلیل در زندگی روزمره غیرقابل مشاهدهاند.
هرچند نظریهی ریسمان پتانسیل بزرگی برای تبدیل شدن به نظریه همه چیز دارد، اما همچنان تئوری بسیار فرضی است. تأیید تجربی آن بهدلیل انرژیهای بسیار بالایی که برای بررسی مقیاسهای کوچک مورد نیاز است، چالشبرانگیز است.
قسمتهای مرتبط:
مجموعه بیگبنگ (قسمت اول – دوم – سوم)
خودکشی کوانتومی
دنبالهدار هالی
مجموعه نیروهای بنیادی (قسمت اول – دوم – سوم)
دانشمند و سیاهچالهاش
پارادوکس اطلاعات سیاهچاله
جهانهای موازی
مجموعه AC/DC (قسمت اول – دوم – سوم)
پایان همهچیز
جیمزوب
مادره تاریک
انرژی تاریک
خودآگاهی کوانتومی
مجموعه جنگهای کوانتومی (قسمت اول – دوم – سوم)
مغز بولتزمان
--------
فصل دوم جنگهای هستهای – تیزر
ما در حال آماده کردن ویدیو اجرای زنده آخرین قسمت استرینگ کست هستیم ولی تا اونموقع میتونید به فصل جدید جنگهای هستهای گوش کنید.
داستان جنگ سرد و درگیری آمریکا و شوروی برای کنترل خطرناکترین سلاح جهان
پخش فصل دوم از چهارشنبه ۳۱ مرداد
در کستباکس، اپل یا اسپاتیفای بشنوید!
--------
فراخوان استرینگِ من
فراخوان داستانهای شما از هشت سال استرینگ
ما میخواهیم از خاطرات شما با استرینگ کست یک کلیپ کوچک بسازیم؛ برای ثبت این لحظات و تشکر از خانوادهای که در کنار هم شکل دادهایم.
این بار شما روایتگر هستید و ما شنونده. داستانی نه از گوشههای عجیب و غریب علم، بلکه از مسافرین این سفر کهکشانی.
اگر خاطرهای از استرینگ کست دارید و یا در این چند سال قسمت خاصی از استرینگ بوده که برایتان معنای ویژهای داشته، لطفاً آن را در قالب ویس یا فایل صوتی ضبط کنید و به ایمیل [email protected] بفرستید.
کلیپ نهایی در فید پادکست منتشر میشود و به ۱۰ نفر از شرکتکنندگان در این کمپین یک یادگاری کوچک هدیه داده میشود.
تهیه بلیت اجرای زنده استرینگ کست: https://tiw.al/LPkn
کد تخفیف: PODCAST
--------
مغز بولتزمان
داستان ماشین بخار، میمونهای تایپیست و توهم هوشیاری ما
حامی: ویپاد، ترابانک پاسارگاد
منبع: کتاب تا پایان زمان
پادکست جنگهای هستهای: روایتی از جنگ سرد و خطرناکترین سلاح بشریت
این مجموعه را در تمامی اپهای پادکست بشنوید!
مغز بولتزمان: احتمال هوشیاری لحظهای در کهکشان
در پهنه ی گیتی با نظم و قوانین حاکم بر آن، یک ایده عجیب و غریب خودنمایی می کند؛ ایده ای به نام “مغز بولتزمن”. این نظریه بیان می کند که جهان هستی با تمام ستاره ها، کهکشان ها و حتی خود ما، بر اثر یک رخداد عظیم مثل “بیگ بنگ” به وجود نیامده است. بلکه خیلی ساده تر، کل هوشیاری ما از جهان، تنها یک آگاهی منفرد از نوسانات کوانتومی در گستره بیپایان کائنات است.
تصور کنید در یک سوپ کیهانی بی پایان، ذرات ریز مدام در حال جوش و خروش هستند. طبق نظریات فیزیک، گاهی همین حرکت و نوسان تصادفی می تواند منجر به شکل گیری ساختارهای پیچیده شود. مغز بولتزمن می گوید احتمال دارد آگاهی و درک ما از واقعیت چیزی شبیه به همین باشد؛ پدید آمده از دل آشفتگی.
این فکر عجیب و حتی تا حدی ترسناک، سوالات زیادی را در مورد وجود ما و ماهیت جهان هستی مطرح می کند. آیا همه آنچه که به عنوان واقعیت درک می کنیم، از تاریخ بشر گرفته تا قوانین طبیعت، فقط یک توهم گذرا است؟
اما چه منطقی در پشت این پدیده نهفته است؟ در این قسمت از استرینگ کست ما درباره انتروپی و ماشین بخار صحبت میکنیم. اینکه چطور قوانین ترمودینامیک به ما نشان میدهد که جهان به سمت بینظمی و هرج و مرج حرکت میکند. سپس به تاریخچه بیگ بنگ و پایان جهان میپردازیم. و در نهایت، این داستان را با تئوری میمونهای تایپیست در بینهایت به پایان میرسانیم.
استرینگ کست را میتوانید در تلگرام، ساندکلاد و یا همه اپهای پادگیر بشنوید.
قسمتهای مرتبط:
مجموعه بیگبنگ – قسمت اول – دوم – سوم
ماده تاریک – انرژی تاریک
مجموعه دانشمند و سیاهچالهاش – قسمت اول – دوم
--------
29:59
شوالیه دریایی
داستان یک کشتی تحقیقاتی، دلفینهای قاتل و نهنگ های قهرمان
حامی: ویپاد، ترابانک پاسارگاد
منبع: کتاب دنیای نهنگها
پادکست جنگهای هستهای: روایتی از جنگ سرد و خطرناکترین سلاح بشریت
این مجموعه را در تمامی اپهای پادکست بشنوید!
نهنگ های گوژپشت: قهرمانان دریا
نهنگ های گوژپشت، معروف به نهنگهای کوهاندار، از جمله شگفتانگیزترین موجودات دریایی هستند که با اندازه بزرگ، بدنی منحصربهفرد و رفتارهای خیرهکنندهشان مشخص میشوند. این حیوانات عظیمالجثه با بالههای سینهای بلند و سر برجستهی خود در دریاها و اقیانوسهای سرتاسر جهان زندگی میکنند، و مهاجرتهای طولانی میان مناطق تغذیه در آبهای سرد قطبی و مناطق تولیدمثل در آبهای گرمتر انجام میدهند.
نهنگهای بالغ کوهاندار معمولاً دارای طولی بین ۱۲ تا ۱۶ متر هستند، با این حالت که مادهها اغلب کمی بزرگتر از نرها میباشند. وزن آنها، که میتواند به ۲۵ تا ۳۰ تن برسد، نشاندهندهی تواناییشان برای جابجایی در وسعتهای بیکران اقیانوس است.
نهنگهای گوژپشت به دلیل هوش بالا و پیچیدگیهای اجتماعیشان شناخته شدهاند. آنها بخصوص برای “آهنگهای” پیچیدهی خود معروفند، که نرها برای ارتباط با مادهها و در فواصل زیاد زیر آب استفاده میکنند، و در سکوت اقیانوسها، صدایی آرامشبخش ایجاد میکنند.
این موجودات همچنین به عنوان محافظان اقیانوس شناخته میشوند، زیرا در برابر خطرات و تهدیدات مختلف از موجودات کوچکتر محافظت میکنند.
در این قسمت از پادکست ما داستان دانشمندی را تعریف میکنیم که در سفر خود به قطب جنوب با پدیدهای شگفت انگیز مواجه شد و نهنگهایی را مشاهده کرد که حاضر بودند به هر قیمتی از جان فوکهای دریایی دربرابر نهنگهای قاتل دفاع کنند.
استرینگ کست را میتوانید در تلگرام، ساندکلاد و یا همه اپهای پادگیر بشنوید.
قسمتهای مرتبط:
دوگانگی
جنگهای مورچهای
امپراطوری شامپانزهها (قسمت اول – دوم)
در استرینگ کست ما از زمین، فضا و انسان داستان میگیم! هر قسمت داستانی واقعی درباره اتفاقی علمی است که جهان ما رو به نحوی تغییر داده و باعث کشف دروازههای جدید بر روی انسانها شده!